„Pamięciownik 2026” – nabór partnerów lokalnych

Latem 2026 roku po raz drugi wyruszymy w Polskę z mobilnym pawilonem „Pamięciownik”. Tym razem odwiedzimy aż siedem miejscowości! Będą w nich powstawały wystawy – biografie miejscowości współtworzone przez mieszkanki i mieszkańców. Z tej okazji ogłaszamy nabór partnerów lokalnych, którzy zaproszą pawilon do siebie i przygotują program wydarzeń towarzyszących.

„Pamięciownik” to projekt, który zachęca do wspólnego odkrywania historii lokalnej. Jego sercem jest podróżujący po Polsce pawilon, wewnątrz którego mieszkanki i mieszkańcy stworzą wystawy o swoich miejscowościach. Powstawaniu wystaw będą towarzyszyły warsztaty, spotkania, spacery i inne wydarzenia edukacyjne i kulturalne. 

Do wzięcia udziału w naborze na partnerów lokalnych wystawy zapraszamy organizacje i instytucje, które chcą gościć u siebie „Pamięciownik”, współtworzyć wystawę wraz z mieszkańcami i mieszkankami i przygotować program towarzyszący. 

Nabór kierujemy do organizacji i instytucji, które zaczynają lub planują tworzyć archiwum społeczne, w miejscowościach do 50 000 mieszkańców. Spośród nadesłanych zgłoszeń wybierzemy 7 partnerów lokalnych, których odwiedzimy z naszym pawilonem w drugiej edycji projektu.

Czym jest „Pamięciownik”?

• 

„Pamięciownik” to mobilny pawilon wystawienniczy. Jego wnętrze wypełnią wspomnienia i zdjęcia przyniesione przez lokalną społeczność – mieszkańców i mieszkanki odwiedzanych przez pawilon miejscowości. Przyniesione zdjęcia są skanowane i drukowane na miejscu, a oryginały oddawane właścicielom. W ten sposób w mobilnym pawilonie powstanie biografia miasta złożona z indywidualnych wspomnień osób, które będą chciały się nimi podzielić.

Na zewnątrz pawilonu natomiast znajdą się podstawowe informacje o archiwistyce społecznej – o tym, czym jest i kto ją tworzy.

Wystawie towarzyszyć będzie program warsztatów, spacerów i spotkań przygotowany przez partnerów lokalnych. 

W każdej z miejscowości „Pamięciownik” zagości na ok. 5 dni. Gdy wystawa odjedzie, zgromadzone materiały zostaną przekazane lokalnemu partnerowi, uzupełnią zbiory lokalnego archiwum społecznego lub dadzą mu początek. Zbiory zebrane w Pamięciowniku trafią do Otwartego Systemy Archiwizacji (OSA) i będą opublikowane na portalu zbioryspoleczne.pl.

Do kogo kierujemy nabór?

• 

• 

Partnerem lokalnym „Pamięciownika” może zostać:

• organizacja lub instytucja (nie osoba fizyczna lub grupa nieformalna), 

• która zadeklaruje założenie archiwum społecznego i założenie konta w Otwartym Systemie Archiwizacji (OSA)  lub już zaczęła je prowadzić,

• w miejscowości do 50 000 mieszkańców.

Dzięki współpracy z CAS partnerzy lokalni będą mogli nie tylko współorganizować wystawę i program towarzyszący, lecz także podjąć działania wokół istniejącego lub przyszłego archiwum społecznego. Partnerzy będą opiekować się zebranymi podczas wystawy materiałami oraz będą mogli animować lokalną społeczność, kiedy wystawa już odjedzie.

Co oferujemy?

• 

• 

• 

• 

Jako Centrum Archiwistyki Społecznej zobowiązujemy się do następujących działań:

• pawilon wystawienniczy będzie obecny w miejscowościach każdego z partnerów lokalnych przez 5 dni, dodatkowo po jednym dniu przewidujemy na montaż i na demontaż;

• będziemy animować tworzenie wystawy przez mieszkanki i mieszkańców we wnętrzu pawilonu;

• dla partnerów lokalnych zorganizujemy warsztaty z prowadzenia archiwum społecznego i z Otwartego Systemu Archiwizacji, przekażemy również materiały edukacyjne;

• partnerom lokalnym przekażemy 9000 zł brutto na pokrycie kosztów związanych z projektem; w tym opracowanie zebranych zdjęć w Otwartym Systemie Archiwizacyjnym

• przekażemy także dysk zewnętrzny o pojemności 4 TB, przydatny do przechowywania skanów zdjęć i innych materiałów.

Jakie są zobowiązania partnerów lokalnych?

• 

• 

• 

Wyłonione w naborze organizacje lub instytucje będą:

• • współpracować z CAS przy organizacji pobytu „Pamięciownika” w swojej miejscowości, w tym m.in. zapewniać niezbędne zgody, dostęp do prądu itd.; 

• współpracować z CAS przy tworzeniu wystawy;

• organizować i promować wydarzenia w ramach Programu towarzyszącego (np. warsztaty, koncert, spotkanie etc.) we współpracy z CAS;

• przyjmować materiały zgromadzone na wystawie, w tym kopie zdjęć, do prowadzonego przez siebie (lub zakładanego) archiwum społecznego;

• wprowadzać i i opisywać cyfrowe kopie zdjęć w Otwartym Systemie Archiwizacji (OSA)

Jak się zgłosić?

Aby zgłosić swoją organizację lub instytucję, należy wypełnić formularz i wysłać go na adres wystawa@cas.org.pl do 18 stycznia 2026 roku do godz. 23.59.

Formularz można wysłać na jeden z dwóch sposobów:

• odręcznie podpisany, zeskanowany i wysłany jako PDF,

• wypełniony elektronicznie i opatrzony elektronicznym podpisem kwalifikowanym, podpisem osobistym lub profilem zaufanym.

• w tytule maila prosimy wpisać: „Pamięciownik – nabór”.

Prosimy też o zapoznanie się z regulaminem naboru, w którym szczegółowo opisaliśmy m.in. zakres współpracy między partnerem lokalnym a CAS!

Spotkanie informacyjne online

Przedstawicieli i przedstawicielki organizacji zainteresowanych współpracą partnerską przy wystawie „Pamięciownik” zapraszamy na spotkanie informacyjne online. Na spotkaniu obecne będą koordynatorki i kuratorki projektu, które opowiedzą o założeniach wystawy mobilnej oraz odpowiedzą na wszelkie pytania.

Spotkanie odbędzie się 11 grudnia 2025 o godz. 12.00. Prosimy o zapisy przez formularz.

Link do spotkania wyślemy do zapisanych osób 11 grudnia rano.

Harmonogram

• ogłoszenie naboru partnerów lokalnych: 4 grudnia 2025

• spotkanie informacyjne online: 11 grudnia 2025 o godz.12.00

• termin nadsyłania zgłoszeń: do 18 stycznia 2026, do godz. 23.59 

• ogłoszenie wyników naboru: do 12 lutego 2026

• realizacja projektu w miejscowościach partnerów lokalnych: lipiec i wrzesień 2026

• publikacja zbiorów na portalu zbioryspoleczne.pl: do końca listopada 2026

W razie pytań związanych z „Pamięciownikiem” prosimy o kontakt z Działem Projektów Kulturalnych CAS na adres wystawa@cas.org.pl.

Skąd pomysł na to działanie?

Opracowaliśmy koncepcję mobilnej wystawy gromadzącej zdjęcia i wspomnienia z danej społeczności, ponieważ jako Centrum Archiwistyki Społecznej chcemy rozbudzać zainteresowanie historią lokalną, lecz także zachęcać mieszkańców i mieszkanki do jej oddolnego zapisywania.

Wierzymy, że to także zachęta do współtworzenia opowieści o danej miejscowości, a przez to – do budowania więzi poprzez wspólne odkrywanie historii.

Wreszcie, jednym z podstawowych zadań CAS jest wspieranie rozwoju i powstawania nowych archiwów społecznych. Wystawa mobilna „Pamięciownik” będzie impulsem do zgromadzenia zdjęć, pamiątek i wspomnień i pozwoli rozszerzyć zbiory istniejącego już archiwum społecznego lub stać się punktem wyjścia do założenia nowego.

Po pierwszej trasie Pamięciownika w 2025 r. wiemy już, że jego formuła świetnie się sprawdza. Pamięciownik cieszy się ogromnym zainteresowaniem, mieszkańcy i mieszkanki odwiedzanych miejscowości bardzo chętnie dzielą się nie tylko zdjęciami i wspomnieniami ale także historiami swojego życia. Pamięciownik we wszystkich odwiedzanych miejscowościach stał się miejscem spotkań rodzin, sąsiadów a także obcych sobie osób które na zdjęciach odkrywały wspólnych przodków, znajomych czy ważne dla siebie budynki i miejsca.

Fragmenty wypowiedzi partnerów pierwszej edycji Pamięciownika – cytaty pochodzą z ankiety ewaluacyjnej

Pamięciownik w naszej miejscowości wypalił (udał się bardzo:). Zyskał spore grono zadowolonych odbiorców wśród lokalnej społeczności jak i gości odwiedzających nasze strony. Przyniósł dużo dobrego, odpowiedział na nieuświadomione może nawet potrzeby społeczności, przekonał wielu niezdecydowanych do archiwistyki społecznej, otworzył jakieś magiczne wrota czasoprzestrzeni.

Udało się to też dlatego, że sama idea Pamięciownika jest tak uniwersalnie pojemna w budowaniu relacji z mieszkańcami i ich historią lokalną oraz że otrzymałam ogromne wsparcie zespołu CAS na każdym z etapów projektu.

Pamięciownik przeszedł nasze oczekiwania jeśli chodzi o zainteresowanie mieszkańców – otworzyli się na siebie i innych, z zaciekawieniem oglądali zdjęcia które często były dla nich zaskoczeniem. Wspaniałe przeżycie które integruje, otwiera na drugiego człowieka, wzmacnia poczucie wspólnoty poprzez udział w budowaniu, tworzeniu wspólnej opowieści, historii miejsca.

Jestem bardzo zadowolona z udziału w projekcie. To była okazja nie tylko do zebrania materiałów, ale przede wszystkim do spotkania się z mieszkańcami i posłuchania ich historii. Nawet jeśli liczba zdjęć nie była ogromna, każde z nich miało wyjątkową wartość.