Urodziny Emanuela Ringelbluma | dyskusja w Żydowskim Instytucie Historycznym

W imieniu Żydowskiego Instytutu Historycznego zapraszamy na rozmowę w 124. rocznicę urodzin badacza i archiwisty, jednego z inicjatorów archiwum getta warszawskiego. 

Spotkanie odbędzie się 21 listopada 2024 roku o godz. 18.00 w Żydowskim Instytucie Historycznym w Warszawie; spotkanie będzie transmitowane na Facebooku ŻIHu.

W trakcie spotkania porozmawiamy o idei archiwów społecznych, zarówno tych historycznych, jak i współczesnych, przyglądając się ich znaczeniu jako narzędzi wspólnotowego dokumentowania historii. Zaproszone gościnie opowiedzą także o unikalnej misji grupy Oneg Szabat, która ryzykowała życie, by ocalić doświadczenia tysięcy ludzi – a także o dzisiejszych inicjatywach, które poprzez archiwa społeczne budują pamięć i tożsamość społeczności na całym świecie. Spotkanie stanie się okazją do refleksji nad mocą i wartością zbiorowej pamięci jako formy przetrwania i świadectwa.

W 1940 roku Emanuel Ringelblum, badacz zajmujący się społeczną historią Żydów w okresie staropolskim, podobnie jak 400 000 mieszkających w Warszawie Żydów został zamknięty w getcie. Rozumiejąc wagę gromadzenia zbiorów – już od początku wojny zbierał informacje o sytuacji Żydów pod okupacją niemiecką – zainicjował działanie grupy Oneg Szabat (hebr. Radość Szabatu). 

Oneg Szabat, które w latach 1940–1943 liczyło łącznie ok. 50–60 osób, z konspiracyjnego archiwum codziennego życia w getcie przeobrażało się w ośrodek badawczy koncentrujący się na sytuacji Żydów pod całą okupacją niemiecką. Do Archiwum trafiały wycinki prasowe, dokumenty, utwory literackie, lecz także zbiory prywatne – listy, dzienniki, zdjęcia – czy niepozorne czasem ślady życia codzienności – bilety tramwajowe, afisze, papierki po cukierkach.

Spotkanie poprowadzi wicedyrektorka ŻIH Zuzanna Schnepf-Kołacz, a jej gościniami będą dr Aleksandra Bańkowska – historyczka z Centrum Badań nad Zagładą Żydów, autorka opracowania kilku tomów polskiej edycji Archiwum Ringelbluma – i Joanna Łuba, wicedyrektorka Centrum Archiwistyki Społecznej.