Józef Vaina rozpoczął poszukiwanie i gromadzenie dawnych przedmiotów w 1968 r. Ocalił od zapomnienia przeznaczone do rozbiórki domy i zagrody chłopskie, utrwalając je na fotografiach. Nagrywał zanikające pieśni ludowe i opowiadania regionalne. W muzeum zebrał także zabytki sztuki ludowej, takie jak: drewniane rzeźby Chrystusa, kolekcje kutych metalowych krzyży, plastykę obrzędową oraz zestaw modlitewników litewskich. Bardzo cenny jest zgromadzony przez Vainę zbiór ponad 5 tysięcy tekstów pieśni, przyśpiewek, anegdot i ludowych przypowieści. Są też zdjęcia dawno już nie istniejących i zapomnianych budowli ze wsi parafialnych: Puńska, Smolan i Sejn. Wśród pamiątek historycznych jest także kolekcja pieniędzy. Kolekcja Vainy liczy ponad 2 tysiące eksponatów.
Muzeum Etnograficzne Józefa Vainy
Podmiot prowadzący archiwum
Działający od 1956 r. Dom Kultury Litewskiej w Puńsku jest centrum kulturowym, wokół którego skupione są wszystkie zespoły pieśni i tańca z terenu gminy, zamieszkałej w 80% przez ludność pochodzenia litewskiego. Założycielem i wieloletnim kustoszem Muzeum Etnograficznego w Puńsku był urodzony w 1916 r. Józef Vaina, emerytowany nauczyciel, który po wojnie osiadł wraz z rodziną w Puńsku i zaangażował się w życie społeczne oraz kulturalne miejscowości.
Obecnie muzeum znajduje się w Domu Kultury Litewskiej w Puńsku, opiekuje się nim Maria Misiukanis, córka pomysłodawcy, kolekcjonera i pierwszego kustosza. Podstawowym zadaniem muzeum jest zbieranie eksponatów dotyczących przeszłości i teraźniejszości Litwinów regionu Suwalszczyzny.