Pamięciownik w Brwinowie
Targowisko miejskie (Rynek 24 / ul. Armii Krajowej)
6–10 lipca 2025
Partnerem lokalnym „Pamięciownika” w Brwinowie jest Biblioteka Publiczna im. Wacława Wernera w Brwinowie.
Brwinów ma za sobą niezwykłą drogę – od niewielkiej osady, przez wieś, w której życie skupiało się wokół kościoła, folwarku i rynku, aż po urokliwe letnisko, chętnie odwiedzane przez artystyczne i inteligenckie kręgi Warszawy. Dziś to tętniące życiem miasto, które pełni funkcję siedziby gminy, nie tracąc przy tym swojego unikalnego, lokalnego charakteru.
Na starych zdjęciach widzimy apteki, sklepiki, ćwiczenia ochotniczej straży pożarnej, drewniany kościół i pałacyki otoczone lasem. To w Brwinowie mieszkała rodzina Lilpopów, właściciele największej fabryki międzywojennej Warszawy. Tutaj Jarosław Iwaszkiewicz brał ślub, a Wacław Kowalski – niezapomniany aktor z „Samych swoich” – spędził wiele lat swojego życia.
A jak brwinowianie obchodzili ważne uroczystości, gdzie posyłali dzieci do szkoły, gdzie chadzali na pączki, a gdzie z kocem na trawę? Te wszystkie wątki widoczne będą na zdjęciach przynoszonych przez mieszkańców i mieszkanki oraz we wspomnieniach, które wybrzmiewać będą na wystawie „Pamięciownik”.
„Pamięciownik” w Brwinowie można odwiedzić w godzinach:
-
6 lipca (niedziela), godz. 12.00–19.00
-
7–10 (poniedziałek–czwartek), godz. 12.00–18.00
Wydarzenia towarzyszące
5 lipca (sobota), godz. 20.00
pawilon „Pamięciownik” na targowisku miejskim
Pokaz filmu Adama Gzyry „Historia Brwinowa, cz. I” i spotkanie
W filmie dokumentalnym usłyszymy m.in. o początkach wsi i kościoła, ślubie Anny i Jarosława Iwaszkiewiczów (Anna urodziła się w Brwinowie), cegielni, tzw. stawach Rudzkiego, a także o stojącym na rynku Pomniku Niepodległości, który przetrwał II wojnę światową.
O warsztacie pracy dokumentalisty opowie Ewa Gzyra, żona autora filmu Adama Gzyry, w rozmowie z Danutą Barabasz, dyrektorką Biblioteki Publicznej w Brwinowie.
6 lipca (niedziela), godz. 19.00
pawilon „Pamięciownik” na targowisku miejskim
Spotkanie z autorami książki „Październik 1914 roku”
Książka autorstwa Grażyny Adamskiej i Andrzeja Mączkowskiego jest zbiorem tekstów źródłowych: wspomnień, dzienników, artykułów prasowych, które dotyczą losów Brwinowa i jego mieszkańców podczas dramatycznych początków I wojny światowej.
Po spotkaniu będzie można zakupić książkę; jej wydawcą jest Biblioteka Publiczna w Brwinowie.
7 lipca (poniedziałek), godz. 18.00
zbiórka przy „Pamięciowniku” na targowisku miejskim
Spacer po cmentarzu w Brwinowie – „Pierwsze kroki”
Jest to propozycja zwłaszcza dla osób, które nie znają cmentarza w Brwinowie – jego historii czy miejsc spoczynku pochowanych tu wybitnych osób, m.in. Eustachego Marylskiego, rodzin Lilpopów i Iwaszkiewiczów, aktora Wacława Kowalskiego, prof. Kazimierza Michałowskiego czy płk. Franciszka Niepokólczyckiego.
Na spacer zaprasza Stowarzyszenie Projekt Brwinów.
8 lipca (wtorek), godz. 18.00
zbiórka przy „Pamięciowniku” na targowisku miejskim
Spacer po cmentarzu w Brwinowie – „Historie, których nie znacie”
Ten spacer polecamy tym, którzy ciekawi są wnikliwej wiedzy o dziejach miasta i jego mieszkańcach i mieszkankach. Przewodnik Andrzej Mączkowski, pasjonat lokalnej historii, oprowadzi nas po cmentarzu i opowie o ciekawych faktach z życia spoczywających tam osób.
Na spacer zaprasza Towarzystwo Przyjaciół Brwinowa.
8 lipca (wtorek) oraz 9 lipca (środa), godz. 9.30 lub 13.30 (dwie grupy)
zapisy w Gminnym Ośrodku Kultury OKej
Międzypokoleniowe spotkania z historią
W warsztatach wezmą udział dzieci uczestniczące w akcji „Lato w mieście” oraz słuchacze i słuchaczki Brwinowskiego Uniwersytetu Każdego Wieku. Wybiorą się na wspólny spacer, aby obejrzeć wystawę „Pamięciownik”, a po powrocie do Gminnego Ośrodka Kultury wezmą udział w warsztatach tworzenia pocztówek historycznych Brwinowa.
10 lipca (czwartek), godz. 12.00–17.00
dworek Zagroda, ul. Grodziska 57
Dzień otwarty w dworku Zagroda
Brwinowski dworek Zagroda wybudował na początku XX wieku Zygmunt Bartkiewicz, znany ówcześnie pisarz i felietonista, a także malarz i kolekcjoner sztuki. Dziś Zagroda jest miejscem wydarzeń kulturalnych oraz siedzibą Towarzystwa Przyjaciół Brwinowa. Jego przedstawiciele – Krystyna Nowicka i Andrzej Mączkowski – oprowadzą zwiedzających po dworku i opowiedzą historię tego miejsca.
Wstęp z oprowadzaniem o godz. 12.00, 14.00 i 16.00.
10 lipca (czwartek), godz. 18.00
pawilon „Pamięciownik” na targowisku miejskim
„Koncert z nutą historii” – nastrojowe piosenki sprzed lat
Usłyszymy popularne polskie piosenki z repertuaru m.in. Eugeniusza Bodo, Hanki Ordonówny, Ireny Santor, Czesława Niemena czy Ryszarda Rynkowskiego, a także kilka wzruszających wierszy. Zaśpiewa, zagra na gitarze i zadeklamuje Adam Tkaczyk, piosenkarz i aktor estradowy; na mandolinie i skrzypcach zagra Anna Starowicz, od lat związana z zespołem Wyspy Dobrej Nadziei. Koncert poprowadzi Urszula Kowalczyk, miłośniczka języka polskiego i historii.
„Pamięciownik” w Brwinowie realizują: Biblioteka Publiczna w Brwinowie, Gminny Ośrodek Kultury OKej, Stowarzyszenie Projekt Brwinów, Towarzystwo Przyjaciół Brwinowa oraz Biuro Promocji Urzędu Gminy Brwinów.
„Pamięciownik” to mobilny pawilon, który jeździ po Polsce, i w którym mieszkańcy i mieszkanki poszczególnych miejscowości samodzielnie tworzą wystawy – na bazie własnych zdjęć i opowieści. Jego ideą „Pamięciownika” jest pokazanie, że historie rodzinne, bliskie, prywatne są ważne i są częścią większej historii – sąsiedztwa, danej miejscowości czy regionu.